Zelf een woord verzinnen? Kan dat? Hoe doe je dat? Hoe werkt dat? Wanneer is een woord nieuw? Wanneer is een woord een woord?
Een tijd geleden opperde ik op LinkedIn voor een nieuw woord: teleden. De meningen waren verdeeld. En het is ook zo, af en toe zijn er woorden waarvan je denkt, waarom bestaan die eigenlijk? Laatst. Recent. Onlangs. Teleden. Ze betekenen allemaal hetzelfde. Dikwijls. Doorgaans. Meestal. Gewoonlijk. Ook allemaal hetzelfde. En toch… synoniemen zijn fijn. Kun je ooit genoeg woorden hebben?
Woord van het Jaar-verkiezing
Het is een feit dat er continu nieuwe woorden de samenleving 'insluipen'. In 2003 is hier zelfs de Woord van het Jaar-verkiezing voor in het leven geroepen. Stel je voor, in 2003 stonden gamen, Googelen en spammen in de top tien. Haha, die woorden zijn inmiddels goed ingeburgerd. Zo goed zelfs, dat je googelen inmiddels zonder hoofdletter schrijft. In 2008 was het winnende woord swaffelen. In 2009 ontvrienden. In 2013 selfie.
Boekenschrijvers
Ook las ik in het tijdschrift Onze Taal over boekenschrijvers die zelf woorden verzinnen. Zo schreef Simon Carmiggelt in 1973 blijkbaar in de krant: "Mens, maak niet zo'n bekuig om een paar slokkies koffie". Tja, mijn spellingscontrole keurt bekuig niet goed. Het woord blijkt ook helemaal niet te bestaan. Dezelfde schrijver heeft ook epibreren bedacht: 'net doen alsof je iets heel belangrijks doet of gaat doen'. Ook woorden als freelance, utopia, laptop, tweeten en hopsakee zijn ooit door iemand verzonnen.
Drieledige samenstellingen
Als je houdt van lange woorden, volgens deze prachtige drieledigesamenstellingenverzameling kun je zonder schroom woorden als viezewoordenboek, vlakkevloertheater en verwijderdeberichtenmap gebruiken. Maar ook afstaandeorencorrectie, alleenstaandeouderkorting en natuurlijk de befaamde anderhalvemetereconomie bestaan gewoon. Ze staan misschien niet in het woordenboek, maar dat geeft niet. (En wie beslist dat eigenlijk?) (Het boek van vergeten woorden van Pip Williams, over het ontstaan van de eerste Oxford English Dictionary is trouwens een aanrader.)
Alles zelf verzonnen
Want weet je, álle woorden zijn ooit zelf verzonnen. Allemaal. Van vogel tot vis en van ananas tot appel. Van lopen tot vliegen en van schrijven tot scrollen. Zelf woorden verzinnen kan dus prima. Of dat nu samenstellingen zijn of niet. (En dan blijft alleen het mysterie van de ananas nog over. Want waarom kent bijna de hele wereld deze fruitsoort als ananas, maar heet die in het Engels pineapple? Goed, dat is iets voor een ander verhaal.)
Heb jij onlangs nog een mooi woord verzonnen, per ongeluk of expres?
